Rozmowa o podwyżce lub awansie to jedno z największych wyzwań w relacji zawodowej. Wymaga dobrego przygotowania, pewności siebie i umiejętności argumentowania. Właściwe podejście do tematu może zwiększyć szanse na sukces, ale błędne działania często zamykają drzwi na dłużej. Dlatego warto wiedzieć, jak prowadzić taką rozmowę krok po kroku.
Przygotuj się na konkretną rozmowę z szefem
Zanim poprosisz o podwyżkę lub awans, musisz mieć konkretne argumenty. Szef potrzebuje danych, a nie tylko opinii. Spisz swoje osiągnięcia, zrealizowane cele, zaoszczędzone koszty lub pozyskanych klientów. Podaj liczby, które pokazują wartość Twojej pracy. To zwiększa Twoją wiarygodność i pokazuje, że nie mówisz „bo tak czuję”, ale „bo na to zasłużyłem”.
Warto też znać sytuację firmy i działu. Jeśli firma właśnie tnie koszty lub jest po dużych inwestycjach, może to nie być dobry moment. Zorientuj się, kiedy przypadają rozmowy roczne, zmiany budżetowe lub planowanie podwyżek. Czas rozmowy ma znaczenie. Im lepiej trafisz z momentem, tym większe masz szanse na pozytywną decyzję.
Opracuj też kilka scenariuszy i przewiduj reakcje szefa. Zastanów się, co może powiedzieć na „nie” i jak na to odpowiesz. Przećwicz wypowiedzi przed lustrem lub z zaufaną osobą. Im więcej przećwiczysz, tym większa szansa, że w rozmowie zachowasz spokój. Unikniesz nerwów, które mogą podważyć Twoją pewność siebie.
Ustal realne oczekiwania i przygotuj propozycję
Nie wystarczy chcieć więcej pieniędzy lub wyższego stanowiska. Trzeba dokładnie wiedzieć, czego się oczekuje i dlaczego. Określ konkretną kwotę podwyżki lub nazwę stanowiska, na które chcesz awansować. Sprawdź rynkowe stawki dla Twojej pozycji, najlepiej w podobnych firmach lub branży. To pozwoli Ci lepiej wycenić swoją pracę i uniknąć wygórowanych żądań.
W rozmowie nie mów ogólnikami. Zamiast „chciałbym zarabiać więcej”, powiedz „po analizie moich wyników i zakresu obowiązków uważam, że podwyżka o 1000 zł brutto jest uzasadniona”. Takie sformułowanie brzmi profesjonalnie i daje szefowi punkt odniesienia. Im precyzyjniej przedstawisz swoją propozycję, tym szybciej możecie dojść do konkretów.
Ustal też minimum, które Cię satysfakcjonuje. Czasem szef nie może spełnić całej prośby, ale może zaproponować częściową podwyżkę lub awans w późniejszym terminie. Wiedząc, co jesteś gotów zaakceptować, łatwiej podejmiesz decyzję na miejscu. Taka elastyczność zwiększa szanse na kompromis i dalsze rozmowy.
Wybierz odpowiedni moment i formę rozmowy
Sposób, w jaki rozpoczynasz temat, ma duży wpływ na dalszy przebieg rozmowy. Nie zaczynaj rozmowy w biegu, na korytarzu czy po trudnym spotkaniu. Umów się na rozmowę w dogodnym momencie, najlepiej na osobne spotkanie. Zadbaj o spokojne miejsce i wystarczającą ilość czasu, by omówić temat bez pośpiechu.
Forma wypowiedzi powinna być rzeczowa i spokojna. Nie porównuj się do innych pracowników i nie używaj emocjonalnych argumentów. Zamiast mówić „inni zarabiają więcej”, skoncentruj się na sobie: „chciałbym porozmawiać o moim rozwoju i wkładzie w dział”. Unikaj tonu żądaniowego – lepiej postawić na partnerski styl rozmowy, który otwiera, a nie zamyka.
Unikaj też chwytów emocjonalnych typu: „jeśli nie dostanę podwyżki, odejdę z firmy”. Szantaż rzadko działa na korzyść pracownika i może zostać odebrany jako brak lojalności. Zamiast tego zapytaj, co musisz zrobić, by awans lub podwyżka były możliwe. Taka postawa pokazuje dojrzałość i gotowość do dalszego rozwoju w firmie.
Reaguj spokojnie na odpowiedź i zadawaj pytania
Nie zawsze usłyszysz od razu „tak”. Dlatego ważne, by nie reagować emocjonalnie na odpowiedź szefa. Jeśli decyzja jest odmowna, dopytaj o przyczyny. Zrozumienie motywów przełożonego może być cenniejsze niż sama odpowiedź. Dowiesz się, co powinieneś poprawić lub kiedy wrócić do rozmowy ponownie.
Jeśli usłyszysz, że to nie jest dobry moment, poproś o konkretne wytyczne. Możesz zapytać: „co muszę osiągnąć, by rozmowa o awansie była możliwa za 3 miesiące?”. Dzięki temu otrzymasz jasne wskazówki, które będą drogowskazem na przyszłość. Szef zobaczy, że traktujesz sprawę poważnie i jesteś gotowy działać.
Jeśli decyzja jest pozytywna, upewnij się, że uzgodnienia zostaną potwierdzone formalnie. Poproś o potwierdzenie zmian na piśmie lub mailowo. Jasne ustalenia chronią obie strony i zapobiegają nieporozumieniom. To także sposób na budowanie przejrzystości i profesjonalnych standardów w relacji pracownik-pracodawca.
Dbaj o rozwój i nie przestawaj działać
Jednorazowa rozmowa o podwyżce lub awansie to nie wszystko. Jeśli zależy Ci na rozwoju w firmie, musisz cały czas pracować nad swoją wartością. Buduj kompetencje, zgłaszaj się do projektów, które zwiększają Twoją widoczność i wpływ. Szefowie chętniej inwestują w osoby zaangażowane i nastawione na cele.
Zbieraj informacje zwrotne, nie tylko od szefa, ale też od współpracowników. To pomoże Ci lepiej ocenić, jak jesteś postrzegany i co możesz poprawić. Regularna analiza swojej pozycji w firmie zwiększa szansę, że kolejne rozmowy będą łatwiejsze i skuteczniejsze. Działając świadomie, budujesz fundamenty pod przyszłe awanse.
Zachowaj też elastyczność. Może się okazać, że firma nie ma obecnie budżetu na podwyżki, ale może zaproponować inne benefity lub szkolenia. Nie odrzucaj takich propozycji, jeśli wpisują się w Twój rozwój. Traktuj je jako inwestycję, która w przyszłości może przełożyć się na większe możliwości finansowe lub awans strukturalny.
Łukasz Kowalczyk
